Wethouder Kathmann over gebiedsvisie en bedrijvenraad
Met een gezamenlijke toekomstvisie én een nieuwe zeggenschapsstructuur gaat de samenwerking tussen ondernemers in de Spaanse Polder en het Rotterdamse stadsbestuur een nieuwe fase in. Een interview met de Rotterdamse wethouder Barbara Kathmann: ‘Ondernemers willen niet afwachten wat de gemeente gaat besluiten. Ze willen aan de voorkant meepraten.’
‘Ongelofelijk belangrijk’, noemt Barbara Kathmann de Gezamenlijke Gebiedsvisie Spaanse Polder 2035. De Rotterdamse wethouder Economie, Wijken en Kleine kernen, droeg inhoudelijk bij aan de visie, schreef het voorwoord en is nauw betrokken bij de inbedding ervan in het gemeentelijk beleid. ‘De Spaanse Polder is een van de weinige locaties in Rotterdam waar nog groei mogelijk is voor de zwaardere categorie bedrijvigheid. Dan moet je je als stad afvragen: Wat willen we met dat gebied? Ook ondernemers willen weten: Waar gaat het heen? Waar staan we over tien, vijftien jaar? Deze visie is écht een gezamenlijk perspectief van overheid en ondernemers. Het is een lang proces en dat is niet voor niks. Het resultaat is een solide basis voor de toekomst.’
GROENE AMBITIE
De polder moet tot 2035 uitgroeien tot de best renderende, groenste bedrijvencampus met categorie 5 activiteiten ter wereld, staat er in de visie. Een forse ambitie. ‘Ja, een bedrijventerrein dat tot de omvangrijksten in Europa behoort, móet de lat ook hoog leggen’, vindt Kathmann. ‘Het afgelopen decennium lag de focus op schoon, heel en veilig. Nu is het tijd om door te pakken en het gebied groener, duurzamer en toekomstbestendig te maken. Die potentie is er.’
De wethouder ziet dat veel ondernemers hun productieprocessen verduurzamen en vaker groene keuzes maken bij renovatie en nieuwbouw. ‘Een visie helpt daarbij. Als de neuzen dezelfde kant opstaan, is het makkelijker om gezamenlijk te investeren in bijvoorbeeld duurzame energie en groene daken, of reststromen te benutten als grondstof voor nieuwe producten. Via de visie ontwikkelen we samen een afwegingskader voor nieuwe bedrijven die zich hier willen vestigen.’
LAST MILE-VERVOER
Een uitdaging bij het realiseren van de ambities in de visie is een betere ontsluiting van het gebied. De ligging van de Spaanse Polder is weliswaar gunstig voor het vestigingsklimaat van ondernemers, maar niet voor de bijna 25.000 mensen die er werken. En juist zij vormen de spil voor de verdere ontwikkeling van het bedrijvengebied. Het openbaar vervoer is absoluut niet toegerust voor de bedrijvigheid in de polder, die dag en nacht doorgaat. En fietspaden zijn onvoldoende aanwezig of niet veilig. Kathmann: ‘Vanuit de overheid zijn er plannen voor een lightrail of metrolijn die het gebied met zowel Rotterdam als Schiedam moet gaan verbinden. Maar dan heb je het echt over de lange termijn. Er moet sneller iets gebeuren. Mijn collega-wethouder Judith Bokhove is hierover in gesprek met het ondernemerscollectief. Het zou prachtig zijn om bedrijven aan te trekken die met zogeheten last mile-oplossingen komen. Bijvoorbeeld met shuttlebussen, deelfietsen of wat dan ook.’
HET VERHAAL VERTELLEN
Ook de beeldvorming over de Spaanse Polder blijft een belangrijk punt van aandacht. Alle inspanningen van de laatste jaren ten spijt, kampt het gebied nog steeds met een negatief imago. Toch gebeurt er een hoop moois in de polder en zijn er veel verborgen parels die het waard zijn te belichten. ‘Er worden geweldige producten gemaakt in de polder, er zit energie, het bruist’, aldus Kathmann. ‘En de locatie is stoer, Rotterdams. De gebiedsvisie helpt om het verhaal van de Spaanse Polder beter voor het voetlicht krijgen. Het verhaal over waar we naar toe willen, en wat daarvoor nodig is. Ondernemers en investeerders voelen dat goed aan. We merken nu al dat er veel animo is voor de polder. Het aantal braakliggende terreinen neemt af. Je hoort de heipalen. Er wordt gebouwd. De kunst is om ook potentiële werknemers meer aan te spreken. Een gerichte communicatiestrategie kan daarbij helpen. Vanuit de gemeente gaan we daar zeker mee aan de slag.’
GROTER PLAATJE
Het bedrijventerrein strekt zich uit over het grondgebied van Rotterdam én Schiedam. De gemeente Schiedam is echter niet betrokken bij de ontwikkeling van de visie. Is dat niet lastig? ‘Nee’, vindt Kathmann. ‘Als het gaat over de economische ontwikkeling van Rotterdam dan kijken wij altijd over de gemeentegrenzen heen. Deze visie past binnen een groter plaatje, waar ook Schiedam onderdeel van is. De Metropoolregio Rotterdam Den Haag heeft een Roadmap Next Economy (RNE) opgesteld. Een langetermijnstrategie om de transitie naar een toekomstbestendige regionale economie te ondersteunen. Zowel Schiedam als Rotterdam willen daar werk van maken en hebben gezamenlijk een Ruimtelijk Economische Visie en Agenda (REVA) opgesteld. Dát is het grotere plaatje waar de ambities uit de gebiedsvisie perfect op aansluiten: een aantrekkelijke, toegankelijke, duurzame bedrijvencampus waar mensen graag werken en zich kunnen ontwikkelen. De Spaanse Polder is een unieke plek om die next economy in de praktijk vorm te geven.’
BEDRIJVENRAAD: UNIEK EXPERIMENT
Op 4 juli 2019 opende Kathmann de eerste vergadering van de nieuw opgerichte bedrijvenraad in de Spaanse Polder. Hoe ziet de wethouder de rol van deze bedrijvenraad bij de transitie naar zo’n next economy? ‘Het gaat natuurlijk voortdurend om het samenspel tussen gemeente en ondernemers, maar de ondernemers hebben veel invloed op dat spel. Daarom is het belangrijk dat zij zich goed organiseren en als collectief naar buiten treden.
De bedrijvenraad is een uniek experiment voor Rotterdam. Wij hebben de inspraakstructuur van gebiedscommissies en wijkraden met gekozen leden, die de inwoners van een bepaald gebied vertegenwoordigen. Maar de Spaanse Polder is een plek waar ondernemers ondernemen, ze wonen er niet. Zeggenschap over zo’n gebied is niet geregeld binnen ons democratisch bestel. Tegelijkertijd vinden de ondernemers natuurlijk wel iets van die plek, ze hebben belang bij welke kant het opgaat en willen niet afwachten wat de gemeente gaat besluiten. Ze willen aan de voorkant meepraten. De bedrijvenraad regelt de zeggenschap van ondernemers.’
BASIS VOOR COLLECTIEF
Net als een wijkraad kan de bedrijvenraad het gemeentebestuur adviseren over plannen en ontwikkelingen in het gebied, en op eigen initiatief met een plan of advies komen. Zo’n advies is niet vrijblijvend. Het stadsbestuur moet daarop reageren. Toch is de bedrijvenraad meer dan een inspraakorgaan, vindt Kathmann. Het geeft ondernemers en vastgoedeigenaren in de Spaanse Polder ook de mogelijkheid om intern de krachten te bundelen en de collectieve belangen stevig op de agenda te zetten. ‘De verschillende ondernemersverenigingen en clubs zijn nu vertegenwoordigd in een duidelijk orgaan: de bedrijvenraad, en hebben een gezamenlijk perspectief: de gebiedsvisie. Een goede basis om als collectief op te trekken.’
TOEGENOMEN BETROKKENHEID
Kathmann ziet dat de betrokkenheid van ondernemers in de Spaanse Polder behoorlijk is toegenomen. ‘In 2016, toen we begonnen met de integrale aanpak van schoon, heel en veilig, kwamen er twintig – dertig ondernemers af op bijeenkomsten. Nu moeten we geregeld uitwijken naar grotere zalen omdat er ruim honderd mensen komen als er een ondernemersbijeenkomst is. De bedrijvenraad is een pilot maar wat mij betreft is dit de toekomstbestendige structuur waar we als stadsbestuur naar toe willen voor de samenwerking met ondernemers.’